De schrammelharmonika in oude Duitse schlagerfilm

‘Muss I Denn’ onder censuur

Scène uit ‘Große Freiheit Nr. 7’.

Of de beroemde Duitse acteur en zanger Hans Albers echt trekzak speelt in de film ‘Große Freiheit Nr. 7’ uit 1944 is de vraag. Het lijkt er wel op, want op meerdere affiches van andere gelegenheden heeft hij een trekzak vast.

maandag 24 augustus 2015
door Eduard Bekker

Het instrument uit deze film blijkt de bijna uitgestorven ‘Schrammelharmonika’ te zijn. Dit type instrument heeft veel knoppen op de discant, want daar is het instrument chromatisch. De wisseltonige basknoppen zitten blijkbaar vaak aan de zijkant, net als bij de concertina en de bandoneon*. Het geluid klinkt echt als puur trekzak met een lekkere zweving, mogelijk komt dat door het toch wat bescheiden formaat van het instrument.

Uit de film ‘Große Freiheit Nr. 7’ uit 1944.

Een van de filmaffiches.

Joodse vriendin

Hans Albers was zeer geliefd bij het Duitse publiek. Hoewel hij vrijwel tot het bittere einde van de nazi-tijd actief bleef, heeft hij zich nooit enige openlijke sympathie getoond voor Hitler en zijn trawanten.
Omgekeerd kon hij ondanks zijn hechte relatie met een zijn joodse vaste vriendin Hansi Burg – die uiteindelijk uitweek naar Londen – toch aan het werk blijven. Sterker nog: na de overgave van Nazi-Duitsland zochten ze mekaar weer op.

Censuur

Even opmerkelijk is, is dat deze dure kleurenfilm niet mocht worden uitgebracht, omdat de hoofdrolspelers als ruige zeelieden geen prototype heldenrollen vervulden. Pas na de Tweede Wereldoorlog werd de film in het openbaar vertoond. Het verhaal speelt overigens in Hamburg, maar de opnames zijn gedraaid in Praag, omdat Hamburg door de bombardementen niet meer het gewenste decor bood.

Kruzenstern

Dit is om meer redenen een opmerkelijke scène: het betreft de zeelieden die aan het einde van de film gaan aanmonsteren. Een voorbijganger met een opmerkelijk Joods uiterlijk (hûh, 1944!?) mompelt hun in platduits een goede vaart. Even later zie je opnames van de Kruzenstern (hier in de film nog met de oorspronkelijke naam ‘Padua’ getooid). Dit schip is als schadevergoeding in Russische handen beland en - boycot of geen boycot - behoort tot de stamgasten van Sail in Amsterdam.

*) Met dank aan Robert Tromp voor deze tip.

Bericht van een van onze sponsoren op Facebook:
> De Accordeonspecialist