In de workshop van Geert Oude Weernink tijdens Trek er es Uut 2001 leerden we deze deun onder de naam ‘Walzin’ to Mongolia’. Het is aan een boek van toenertijdse Moskou-correspondent Philippe Remarque te danken, dat ik de werkelijke titel heb kunnen achterhalen: Op de Heuvels van Mantsjoerije. Dit is (bijna) de eerste keer dat ik een stuk voorspeel op YouTube. Er zullen er beslist meer volgen.
Ik zocht onder de namen ‘Walzin’ to Mongolia’ en ‘Mantsjoerije-wals’ op YouTube, maar kon niets vinden. Maar toen las ik ‘Het zit mannen niet mee tegenwoordig’ van Philippe Remarque.
Remarque had tijdens zijn verblijf in Rusland op een markt een bayan (Russisch type accordeon) gekocht, zo vertelt hij in zijn boek. De muziekhandelaar speelde daar soepel het ‘droevige lied’ Op de Heuvels van Mantsjoerije op voor.
Nu kende ik het stuk inmiddels dus ook als Mantsjoerije-wals, en daarom begon het me te dagen. Ik tikte de nieuwe naam in in Google via diverse pagina’s vond ik ook de Russische naam en ging er een wereld op YouTube voor me open: er bestaan filmpjes in vele variaties op dit thema.
Eén ding is wel duidelijk: het is inderdaad geen vrolijk lied en je moet het dan ook langzaam spelen. Zie hieronder de omschrijving die ik van een van de betreffende websites heb geplukt.
'Op de heuvels van Mantsjoerije' is gemaakt naar aanleiding van de Russisch - Japanse Oorlog van 1904 - 1905. De oorzaak van deze oorlog is een botsing tussen het Russisch en Japans imperialsme betreffende de Chinese provincie Mantsjoerije en de vazalstaat Korea.
De impact, die deze imperialistische, zinloze en verloren oorlog op de Russische bevolking heeft, is zo groot, dat in januari 1905 een revolutie: 'De Bloedige Zondag' in St.Petersburg uitbreekt.
Er wordt gezongen over gesneuvelde soldaten, zonen, mannen en vaders, die ver weg van 'Moedertje Rusland' op de heuvels van Mantsjoerije rusten met een wit kruis op hun graf en over het verdriet en leed van moeders, vrouwen en allen die achterblijven.
Dmitri Hvorostovsky - 1905
Stilte is rondom, de heuvels zijn donker.
Hier scheen de maan, even vanachter de wolken,
Grafzerken houden hier rust.
Kruisen schijnen wit, helden slapen hier,
Schaduwen uit het verleden dolen hier rond,
En praten over de slachtoffers die hier vielen.
Stilte is rondom, de wind haalt de mist weg.
Strijders slapen op de heuvels van Mantsjoerije
En Russen zien de tranen niet.
Een liefhebbende moeder huilt, huilt.
Een jonge vrouw huilt.
Één en ieder huilt.
En vervloeken hun bestemming en lot.
Kaoliang, laat u wild dromen.
Soldaten van het Russisch land, slaap.
Zonen van het vaderland.
Jullie stierven voor Rusland, jullie stierven voor het vaderland.
Geloof ons, wij zullen jullie wreken.
En zullen een glorieus begrafenisfeest houden!